Hoezo een pleidooi voor pijn? En waarom hebben we het over management?
Deze vragen hadden wij ook. Dus is de Academie voor Zelfherstel in gesprek gegaan met Mathilde Maas Kuper. Zij is expert in pijnmanagement en grondlegger van dit gedachtegoed. Als organisatieadviseur werkt Mathilde niet met fysieke pijn, maar met leiderschapspijn en pijn in teams en organisaties.
De term pijnmanagement gebruiken wij voor het grip krijgen op lichamelijke pijnklachten. Jij gebruikt dezelfde term. Wat bedoel jij ermee?
Ik focus op een ander soort pijn, namelijk de pijn die speelt in onze samenleving. Pijn die we ervaren vanwege veranderingen. Of pijn die nodig is om te leren, te ontwikkelen en te innoveren. En de pijn die onvermijdelijk is bij besluitvorming omdat niet alle partijen krijgen wat ze willen. Onzichtbare pijn dus maar die wel degelijk bestaat in organisaties en die impact heeft, of we willen of niet.
Kun je dat nader toelichten?
Ik werk inderdaad niet direct met persoonlijke fysieke pijn. Wanneer er sprake is van lichamelijke pijn verwijs ik mensen door. Toch kun je mijn werk niet los hiervan zien. Want de enige plek waar je pijn voelt en ervaart is als mens, op microniveau dus. Daar zit ook de informatiebron voor mijn werk op mesoniveau in teams en organisaties. Mijn missie zit echter op macroniveau: ik streef naar een cultuur waar pijn en geluk dezelfde status hebben. Dus niet een cultuur waar pijn de hindernis is naar geluk, maar een waarin ze allebei hun eigen waarde hebben en ons allebei van informatie voorzien.
Waarom is dat belangrijk?
Luisteren naar pijn en geluk in elk mens is belangrijk omdat ze ons beide vertellen wat ons te doen staat en vooral ook op welke manier we dat moeten doen. Het is dus zaak om aandachtig te luisteren naar wat de ander ervaart om zo effectief te kunnen zijn als manager maar ook als mens.
Wat kun je concreet uit zo’n vorm van pijnmanagement halen?
Door je te bekwamen in deze vorm van pijnmanagement kun je:
- Tijd en ruimte geven voor rouw wanneer verandering als verlies wordt ervaren (bijvoorbeeld bij reorganisaties);
- Luisteren en open staan voor bepaalde geluiden en weerstand, ook als je de koers niet kunt veranderen;
- Knopen doorhakken waar nuttig en nodig voor de (middel)lange termijn.
Wat wil jij bedrijven die zoeken naar een gezonde strategie op dit terrein meegeven?
Als je een gezonde strategie wilt dan is het belangrijk om de organisatiepijn goed te managen. Een tijdelijke pijn in je buik als gezonde spanning bij groei en ontwikkeling is prima. Maar wanneer pijn langdurig aanwezig blijft, telkens terugkomt of wanneer een paar mensen zich opofferen om die pijn op te vangen, dan krijgen mensen vroeg of laat ook echt fysieke klachten. Zeker als deze mensen buiten het werk ook nog te maken hebben met persoonlijk leed, spanningen, frustratie en stress. Zelfs de meest weerbare en veerkrachtige mensen gaan vroeg of laat last krijgen van slecht gemanagede pijn.
Realiseer je dat we van nature pijn liever vermijden tenzij het ons winst oplevert. En het is juist die winst waar je naar kan zoeken met elkaar. Als je die voor ogen hebt, dan weet je waarom je de pijn samen aangaat. Het voelt dan weliswaar niet minder pijnlijk, maar door het wenkende perspectief kun je er gemakkelijker bijblijven en laat je de pijn niet onnodig verder lichamelijke of geestelijke schade berokkenen.
Waar kunnen mensen terecht die meer willen weten of zelf aan de slag willen met deze vorm van pijnmanagement in hun organisatie?
Zelf aan de slag gaan kan met mijn boek ‘De verfrissende smaak van zure appels’ dat vanaf februari 2021 te koop is. In mijn boek neem ik je mee naar de effecten van goed pijnmanagement en krijg je ook handvatten om dat zelf toe te passen. Je raakt gedreven om door de zure appel heen te bijten en weet ook hoe je dat kunt doen.
Doe je het liever samen, dan kom ik graag langs voor een kop koffie (op afstand!) om te onderzoeken hoe jouw pijn een positieve impact kan hebben. Alleen dan kan jouw pijn een succesvolle managementstrategie worden.
Wat is je slotpleidooi?
Niet alle pijn is goed voor je, maar uit elke pijn valt wel iets goeds te halen!
Mathilde Maas Kuper is organisatie-adviseur voor pijnmanagement, trainer in pijn-leiderschap en spreker over organisatiepijn. Ook is ze auteur van het boek ‘De verfrissende smaak van zure appels’ dat vanaf februari 2021 te koop is en op 19 februari de 6e plaats heeft bereikt in de Managementboek Top 100.
Verder werkt ze met Entameer al ruim tien jaar voor organisaties die toe zijn aan verandering.

Lees Interacties