Leestijd: 4 minuten
Nu we in onze digitale tijd voortdurend worden afgeleid door onze smartphones en sociale media is geconcentreerde aandacht geven aan iemand van vlees en bloed een schaars goed geworden.
Geluidjes, emoticons, likes en van die witte cijfertjes in een alarmerend rood bolletje die aanduiden hoeveel reacties je hebt gekregen op jouw bericht triggeren het beloningscentrum in onze hersenen waardoor we meer en meer van deze virtuele momenten nodig hebben. Zo ontstaat er een risico op verslaving en de roemruchte fear of missing out (fomo).
We verkeren ettelijke uren per dag in een oppervlakkige parallelle wereld die nog enkel lijkt te worden gedomineerd door soundbites of oneliners, virtuele contacten met mensen die doen alsof hun leven één groot feest is en foto’s op snapchat die van zó’n voorbijgaande aard zijn dat ze letterlijk in het niets verdwijnen.
Bovendien is er een dusdanige digitale overdosis aan informatie in woord, beeld en geluid dat het onbegonnen werk is om alles tot je te nemen. Je hersenen kunnen dit eenvoudigweg niet aan. Je kunt het onmogelijk allemaal bijhouden en dus wordt een bericht, zeker als dat wat langer is dan een paar zinnen, zelden nog helemaal gelezen.
Alles moet daarom snel, sneller, het allersnelst. Onze aandacht spanne is omgekeerd evenredig aan de tijd die we op onze smartphone, tablet en laptop doorbrengen. Dit gaat op termijn onder meer ten koste van onze vaardigheid om ons rustig ergens in te verdiepen.
Meditatie en mindfulness als instrumenten om je aandachtsspier te trainen
Gelukkig is het goede nieuws dat je je aandacht op een natuurlijke manier kunt trainen. Geregeld mediteren en mindfulness beoefenen zorgen namelijk voor een dikkere prefrontale cortex, het hersengebied dat achter je voorhoofd ligt en waar zich onder meer je aandacht, concentratie en relativeringsvermogen bevinden.
Regelmatig mediteren leidt tot een heldere en rustige geest, een grotere focus, een beter probleemoplossend vermogen, het nemen van beter afgewogen beslissingen en een hogere mate van concentratie.
Mindfulness maakt dat je aandacht zich richt op dat wat zich op dit moment, in het nu, afspeelt. Je leert dat wat er is te observeren zonder daar meteen een oordeel aan te koppelen. Dat scheelt een enorme hoop stress.
Niet in het nu zijn maakt minder gelukkig
Meditatie en mindfulness beoefenen maakt ook gelukkiger. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat als je overal met je aandacht en gedachten bent behalve in het nu (multitasken!), dit je minder gelukkig maakt.
In een studie werden 2250 vrijwilligers via een app op onverwachte ogenblikken bevraagd over hun activiteiten, mate van geluk en waar ze aan dachten. Bijna 50% van hun wakkere uren bleken ze te denken aan iets dat ze niet op dat moment aan het doen waren. Dit afdwalen van hun gedachten zorgde voor minder geluksgevoelens.
Mediteren en de beoefening van mindfulness zorgen er dus voor dat je langer geconcentreerd je aandacht op iets kunt richten en bewust in het nu kunt zijn. Bovendien word je er gelukkiger van.
Toepassingen
Beide zijn daarom een goedkoop, eenvoudig en effectief instrument om bijvoorbeeld te voorkomen dat een complete generatie opgroeit die geen geduld meer heeft om een (digitaal) krantenartikel te lezen, laat staan een heel boek.
Maar ook een betekenisvol gesprek onderhouden vergt oprechte aandacht en andere vaardigheden die niet meer zo geregeld worden geoefend. Als we willen dat mensen bijvoorbeeld in staat blijven om lichaamssignalen van een ander op de juiste wijze te duiden, is het belangrijk om te zorgen dat aandachtstraining een onderdeel wordt van ons dagelijks leven. Iemand kan namelijk het één zeggen, maar het andere bedoelen. Deze soms subtiele aanwijzingen moeten dan wel worden opgepikt en dat is nogal lastig als je op dat moment in gedachten met iets heel anders bezig bent.
Bovendien mis je zo de kick van het maken van een echte persoonlijke connectie met een medemens. Dit soort momenten van intense verbondenheid laat je voelen dat je lééft. De hang naar verbondenheid met een ander is immers inherent aan ons menszijn, het is zelfs een van de meest basale menselijke behoeften. Ieder mens wil per slot van rekening gezien en gehoord worden.
Dus begin, liefst vandaag nog, met mediteren of geef je op voor een cursus mindfulness.
Daarnaast kun je elke dag je aandacht trainen met kleine maar o zo betekenisvolle acties. Glimlach dus gerust naar een voorbijganger. Maak eens een praatje met die aardige toiletjuffrouw. Stop met typen als je een telefoongesprek voert. Val je vriendin niet in de rede maar luister onafgebroken zonder te oordelen als zij je over haar moeilijke dag vertelt. En voorall: kijk nóóit, maar dan ook nóóit op je gsm als iemand tegen je praat. Dat is het eenentwintigste-eeuwse equivalent van een klap in het gezicht.
Geef iemand daarentegen jouw onverdeelde – analoge! – aandacht en je zult op handen worden gedragen.
Want onverdeelde aandacht is het nieuwe goud.
Delen van deze blog zijn ontleend aan een eerdere publicatie in De Limburger.
Interesse in meditatie of mindfulness? Klik dan hier voor ons aanbod!
Lees Interacties