Selffulfilling prophecies

Leestijd: 2,5 minuut.

Talloze wetenschappelijke onderzoeken over het placebo-effect hebben uitgewezen dat een suikerpilletje (een tablet zonder enige werkzame stof), een nepbehandeling of een schijnoperatie toch blijkt te leiden tot klachtenvermindering of in uitzonderlijke gevallen zelfs tot volledige genezing.

Placebo-effect veroorzaakt biologische veranderingen

Het placebo-effect is niet alleen dat je dénkt dat het beter gaat, maar geeft echte, biologisch meetbare veranderingen.

Zo werd er aan Parkinsonpatiënten – die onder andere schokkerig bewegen omdat ze een tekort aan dopamine hebben – verteld dat ze een medicament kregen waarvan werd verwacht dat dit hen zou helpen om beter te bewegen. In werkelijkheid kregen ze een middel zonder enige werkzame stof. Toch bewogen ze na toediening inderdaad beter. Uit onderzoek bleek dat hun dopamineniveau met 200% was toegenomen, hetgeen vergelijkbaar was met de resultaten van hun echte medicatie.

In een andere studie zeiden onderzoekers tegen astmapatiënten dat ze een luchtwegverwijder zouden krijgen terwijl hen in werkelijkheid een onschuldige zoutoplossing werd toegediend. Desondanks verwijdden de luchtwegen zich bij alle 40 deelnemers.

Ook wordt na toediening van een placebo onder de microscoop geregeld een sterke vermeerdering van de killer T-cellen in het bloed waargenomen, een teken dat het afweersysteem een flinke boost heeft gekregen.

Conditionering en verwachtingspatroon

Deze wonderbaarlijke effecten van het placebo-effect zijn onder meer te danken aan conditionering. Daarmee wordt gedoeld op succesvolle beïnvloeding (bewust en onbewust) van buitenaf waardoor bij de patiënt het vertrouwen wordt gewekt dat iets zal werken. Dit zorgt voor een rotsvaste overtuiging – een diep geloof – en een positief verwachtingspatroon van de patiënt.

Geloof – een geïnternaliseerde mindset – in de heilzame werking van nepmiddel- of behandeling leidt dus tot fysieke veranderingen. Met andere woorden: de staat van je geest beïnvloedt de staat van je lichaam via de werking van je centraal zenuwstelsel, je hormoonstelsel en je afweersysteem. Geloof in genezing leidt tot een positief verwachtingspatroon waardoor al je lichaamscellen de boodschap: ‘(Over)léven!’ krijgen. Het wonderbaarlijke is dat die zich vervolgens naar dit verwachtingspatroon gaan gedragen.

Voorbeeld van placebo-effect en nocebo-effect

Een mooi voorbeeld van wat geloof kan doen – zowel in positieve als in negatieve zin – is te vinden in het beroemde boek Love, Medicine and Miracles van Bernie Siegel, een Amerikaanse chirurg en auteur die vele kankerpatiënten heeft behandeld. In zijn boek beschrijft hij onder andere het geval van een man die leed aan een terminale vorm van kanker. Hij kon niet meer lopen, had voortdurend pijn en benodigde extra zuurstof. Als ultieme overlevingspoging kreeg hij een experimenteel maar veelbelovend medicijn toegediend. De verwachtingen van de patiënt waren hooggespannen.

Kort nadat de man met het medicijn begon, ging zijn gezondheid met sprongen vooruit. Op een gegeven moment liep hij weer rond, benodigde hij geen zuurstof meer en bleken zijn tumoren enorm geslonken, tot verbijstering van zijn specialisten. Want zó’n positief dramatisch effect van de medicatie hadden ze nou ook weer niet verwacht. Zijn genezing ging in rap tempo door totdat er na enige tijd berichten in de pers verschenen die meldden dat het medicijn helemaal niet werkte. De patiënt las – én geloofde – deze krantenartikelen helaas ook. In een mum van tijd holde zijn gezondheid achteruit. Hij overleed een paar weken later.

Selffulfilling prophecy

Dit laatste is een klassiek voorbeeld van het nocebo-effect: een diepgewortelde negatieve overtuiging kan je ziek(er) maken en in extreme gevallen zelfs leiden tot de dood. Zo geeft Siegel ook vele voorbeelden waarin de patiënt na een slechte prognose van zijn arts precies ‘op tijd’ sterft, een duivelse selffulfilling prophecy.

Zowel het placebo-effect als het nocebo-effect toont aan dat onze diepste overtuigingen niet alleen een rechtstreekse invloed op onze gezondheid hebben, maar in het uiterste geval zelfs het verschil kunnen maken tussen leven en dood.

Reden genoeg dus om je bewust te worden van je eigen gezondheidsovertuigingen en deze eens aan een nadere in(tro)spectie te onderwerpen.

Wil jij graag optimale gezondheidsovertuigingen krijgen zodat je die ook gaat belichamen? Volg dan een lezing– of workshop  ‘Zelfherstel van binnenuit’, boek een Mind Boost Sessie of koop het boek ‘Zelfherstel van binnenuit‘ zodat je precies leert hoe je dit kunt doen.